Gramaj oyunuyla zam fırsatçılığı!

Gramaj oyunuyla zam fırsatçılığı!

Ekonomik saldırılar nedeniyle yükselen dövizi fırsat bilen üretici ve satıcılar, 15-20 gün içinde A’dan Z’ye birçok ürüne yüzde 50’ye varan zam yaptı. Zamların çoğu gramaj oyunu ile yani gizli olarak yapıldı. Bakanlık devrede

FİYAT AYNI AMA...

Döviz, Türkiye’de A’dan Z’ye her şeyin fiyatını tayin ediyor. Son günlerde ekonomik saldırıların etkisiyle dolarda yaşanan dalgalanmalar maliyetlere yansıdı. Buna fırsatçılık da eklenince zamlar peş peşe geldi. Çarşı, pazar ve market raflarındaki fiyatlarda bunu görmek mümkün. Ancak fiyatı değiştirmeden, gramaj oyunuyla zam yapmak moda oldu. Çünkü tüketici daha çok grama değil fiyata bakıyor. 

ÜRÜNLER KÜÇÜLÜYOR

Özellikle 1 TL, 2 TL, 5 TL gibi fiyatlara fikslenen çikolata, gofret, cips, çerez, kahve, çekirdek, deterjan gibi ürünlerde bu oyun yaygın bir şekilde oynanıyor. Fiyat aynı kalırken, gram sürekli düşüyor. Gizli zam olarak ifade edilen bu uygulamadan vatandaşın ise haberi yok. Uygulamanın ticari ahlakla bağdaşmadığı belirtilirken, bu konuda denetimlerin ise yetersiz olduğuna dikkat çekiliyor. 



SÜREKLİ GÜNCELLENİYOR

Gramaj oyunlarıyla yapılan zamlar azımsanacak gibi değil. Örneğin; 1 yıl önce 58 gramlık paketi 1 liraya satılan ayçekirdeğinin bugün 37 gramı 1 lira. Bu, yüzde 64 zam demek. Aynı çekirdek Haziran’da 40 gramdı. Sürekli gramaj güncelleniyor. 300 gramlık çikolata kaplamalı bir bisküvi 5.50 liraya satılıyordu. Şu an aynı ürünün 240 gramı 5.50 lira. Yani bir anda yapılan zam yüzde 25. 

SÜT VE ETTE DE VAR

Gramaj oyunu ile gizli zam sadece çerez ve çikolata ile sınırlı değil. Özellikle süt ve et ürünlerinde bu sıkça uygulanıyor. Bir ay öncesine kadar 295 mililitre olan bir ayran, şu anda 285 mililitre olarak vitrinlerdeki yerini alıyor. 200 gram olan bir paket labne ise yine aynı fiyata 180 gram olarak market reyonlarında satılıyor.

TEDBİR GELİYOR

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’dan, piyasada kur artışını fırsata çevirenlere yönelik uyarı geldi. Pekcan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, son dönemde piyasalardaki geçici dalgalanmaları fırsat gören bazı spekülatörlerin çeşitli ürünlerde arz-talep dengesiyle uyuşmayan fiyat artışları, stokçuluk ve benzeri piyasa fiyat oluşumunu bozucu davranışlar sergilediklerinin gündeme geldiğini ifade etti. Pekcan, Bakanlık olarak gelişmeleri anlık takip ederek, piyasa dengesinin bozulmasını engelleyici tedbirleri almaya devam edeceklerini söyledi.

YÜZDE 30'U AŞIYOR

Gizli zam oyununda bir de gramajı artan ama fiyatı gramaj artışını katlayan ürünler var. Örneğin; daha önce 34 gramı 75 kuruşa satılan bir kek, bugün 40 gram olarak raflardaki yerini alıyor. Ancak buna karşılık fiyatı 1 lira. Birim fiyatına göre hesap yaparsak bu üründeki zammın yüzde 14 olduğu hemen ortaya çıkıyor. 35 gramı 50 kuruş olan bir başka kekin ağırlığı 40 grama, fiyatı da 75 kuruşa çıktı. 1 ay öncesine göre fark yüzde 31.

DİKKAT EDİLMELİ

Gramajı düşürmenin önünde kanuni bir engel yok. Burada önemli olan yazan değerlerin görünür olması. Ambalajların üzerinde ürünün net ve brüt gramajlarının okunur şekilde yazılması gerektiğini belirten Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, “Tüketici dikkatli olmalı. Gramaja göre fiyat mukayesesi yapıp ürünü ona göre almalı” dedi.

10 LİTRELİK SUDA 15 GÜNDE İKİ KEZ

Esnaf, neredeyse tüm ürünlerde benzer uygulamanın görüldüğünü söylüyor. Dövizdeki dalgalanmaların arttığı dönemde her hafta 5 ve 10 litrelik sulara zam geldiğine dikkat çeken bir bakkal esnafı, 7 lira olan 10 litrelik bir suyun 15 günde 8.5 liraya çıktığını hatta yeni zam geleceğiyle ilgili firmanın bilgi verdiğini ifade ediyor. Bir başka deyişle 15 günde suya yüzde 21.4 zam yapılmış.