Mümtaz BUDAK / YURT

Türkiye’ye sığınan milyonlarca Suriyelinin kayıt dışı çalışmaya mahkum olmamaları için daha iyi istihdam yolları aranıyor. Konuyla ilgili Yurt Gazetesi’ne değerlendirme yapan Türkiye Kalkınma Vakfı İzleme ve Değerlendirme Uzmanı Gökhan Dönmez de Suriyelilerin kayıtlı işgücüne dahil olmalarının Türkiye’de yaşayan herkesin çıkarına olduğunu belirtti. Göçmen sayısının sadece birkaç yıl içinde 10 katının üzerine çıktığını hatırlatan raportör Gökhan Dönmez, ”İşte bu yüzden bir yandan Suriyelilerin entegrasyonunu arttıracak projeler sürerken, diğer yandan da bilinçli bir ‘misafir’ nitelemesi ve ‘ülkelerine dönen Suriyeliler’ haberleri yapılmakta” dedi. ‘Misafir’ tanımının ise yasal mevzuatla ilgili olarak kullanıldığını kaydeden Dönmez, “Suriye'den gelen insanlar sadece ‘geçici koruma’ statüsünde ve uluslararası antlaşmalarla belirlenmiş mülteci haklarına sahip değil” diye konuştu.

KAYIT DIŞI KALMALARI NEGATİF ETKİLER

Nisan ayı itibariyle sayıları 3,5 milyonu aşan geçici koruma altındaki Suriyelilerin çalışma hayatına dahil edilmesi ile ilgili gelişmelere tepki gösterenleri eleştiren Gökhan Dönmez, milyonlarca insanın yardımlarla ayakta kalamayacağını ve çalışmak zorunda olduklarını vurguladı. Gerekli düzenlemeler olmazsa Suriyelilerin kayıt dışına itileceğine de dikkat çeken Dönmez, “Türkiye'deki Suriyeliler ne kadar kötü koşullarda çalışırlarsa, Türk vatandaşları da daha fazla işsizlikle ve daha kötü çalışma koşullarıyla karşı karşıya kalacak” diyerek, yapılması gerekenin Suriyelileri çalışma hayatına katan her türlü çalışmayı desteklemek ve koşullarının iyileşmesini hedeflemek olduğunu belirtti.

TEKSTİLCİLER VE ILO'DAN PROTOKOL

İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçılar Birliği (İHKİB) ve Birleşmiş Milletlere bağlı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Suriyelilerin işgücüne katılımı için işbirliği yapacak. Protokol töreninde çalışmalar hakkında bilgi veren ILO Türkiye Direktörü Numan Özcan da “2015'ten bu yana Suriyeli mültecilerin Türk iş piyasasına entegrasyonu üzerine çalışmalar yapıyoruz. İHKİB’in desteğini alarak başlattığımız bu program Suriyelilerin yoğun olduğu İstanbul, Ankara, Bursa, Gaziantep ve Şanlıurfa'nın da aralarında bulunduğu 10 şehirde yürütülecek” dedi.

SURİYELİLER İÇİN BAŞLICA ENGEL DİL

Öte yandan, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam) tarafından İstanbul’daki 1,000 genç Suriyeli ile yapılmış yüz yüze anketler aracılığıyla hazırlanan rapora göre, Suriyelilerin iş bulmada karşılaştıkları en büyük engel ise Türkçe bilmemeleri olarak belirlendi. Anket sonuçlarına göre, katılımcıların yüzde 21,5’i konuşulanı anlama becerilerinin iyi olduğunu söyledi. Türkçe bilmediği için iş başvurusu yapamayan Suriyelilerin oranı da işsizlerde yüzde 22,8 oldu. Ekonometrik analize göre de Türkçe konuşmak Suriyelilerin iş bulma olasılığını yüzde 7 artırıyor ve Türkçe konuşabilen Suriyelilerin ücretleri yüzde 7,7 daha yüksek oluyor.