Sporda, özellikle de futbolda, başarılı bir takım yaratmanın sihirli bir formülü henüz oluşturulamamıştır. Ancak bazı temel kriterler üzerinde birleşmek mümkündür.

Bu konu üzerinde düşünürken, Barcelona’yı borç batağından alıp, dünya kulübü haline getiren yönetici Ferran Soriano’nun ortaya attığı bir formül benim ilham kaynağım oldu. Soriano başarıyı; (adanmışlık x denge) yetenek olarak tanımlıyor. Ben formülü biraz daha genişletme ve yeni faktörler ekleme ihtiyacı duydum.

Dolayısıyla formülü yeniden şu şekilde revize ettim;

Etkili kulüp yönetimi [(Seçkin teknik direktör (adanmışlık x denge x liderlik) yetenek ) ] ilk bakışta biraz karışık gibi görünen bu formül benim yaşadığım tecrübelerin bir özetidir.

Şimdi bu formülün elemanlarına bir göz atalım. Formülün elemanlarını incelemeye sondan başlayalım.

Yetenek: Yetenek genellikle doğuştan gelen ve/veya sonradan çalışarak geliştirilen özel bir beceri olarak algılanır. Futbolcular için yetenek tanımı ise; bireysel tekniklerde ustalaşma, oyunun gerektirdiği fiziksel güç ve dirence sahip olma, oyun esnasında doğru zamanda doğru yerde bulunma ve doğru hamleleri yapabilme, oyuna takım arkadaşları ile uyum içerisinde takıma katkı verme, hem takım arkadaşlarının hem de rakiplerinin oyun içerisinde ne yapacaklarını tahmin edebilme ve buna göre davranabilme becerisidir.

Formülümüzde bu elemanı diğer elemanların üssü olarak yazmamızın nedeni, yeteneği olmayan ama diğer elemanlara (adanmışlık, denge, liderlik gibi) sahip futbolculardan iyi bir takım yaratılamayacağıdır.

Adanmışlık: Bu formüldeki kavramlardan adanmışlık; “başarıya ulaşmak için hiç gevşemeden ve ödün vermeden ortaya konan özgün ve bireysel irade” olarak tanımlanıyor. Yani bu irade ya da içgüdü, başarı primi ya da disiplin cezası gibi dış etkenlere bağlı bir davranış değildir. Adanmışlığın temelinde galibiyete inanç ve özgüven vardır.

Denge: Bir diğer kavram olan ‘denge’ ise; “takımın iyiliği için her oyuncunun üzerine düşen görevi anlaması ve benimsemesidir. (…) Dengenin dayanağı, her bireyin takımdaki rolünü anlaması ve kabullenmesidir.”

Her bir oyuncuya, kendilerinin takımdaki rolünü açıkça izah ettikten sonra bu konuda alınacak kararlar adil olmalı ve oyuncular bu kararların adil olduğuna inanmalıdır. Takımın dengesi; planlama, iletişim; adil ve ödünsüz kararlarla sağlanır.

Liderlik: Futbol her ne kadar takım oyunu olsa da, her takımın liderlere ihtiyacı vardır. Bu liderler hem sahada hem de saha kenarında olmalıdır. Saha kenarındaki lider teknik direktördür. Bazı saha içi ve saha dışı faktörler, takım ne kadar adanmış, dengeli ve yetenekli olursa olsun takımın moral ve motivasyonunu olumsuz etkileyebilir.

Örneğin, maç öncesi medyada rakip takımın favori gösterilmesi, maç esnasında rakip seyircinin baskısı, hakem hataları, rakip oyuncuların provokatif davranışları ya da takımda üst üste yapılan hatalar takımın moralini bozup, performansını düşürebilir. Böyle durumlarda liderler ortaya çıkar ve duruma el koyarlar. Takım arkadaşlarını motive edip, oyuna döndürür, ortaya koyduğu oyunla arkadaşlarını galibiyete inandırır ve onların da galibiyet için oynamalarını sağlarlar.

Seçkin teknik direktör: Teknik direktör geminin kaptanıdır. Gemi çalışanları ne kadar yetenekli olursa olsun, ne kadar canla başla çalışırsa çalışsın, kaptan olmadan ne yol alabilir ne de gemiyi güvenle limana getirebilirler.

Teknik direktör, özgeçmişi parlak olduğu kadar, aldığı kararlarla takımın adanmışlık duygusunu yaratacak, takımda dengeyi sağlayacak ve onlara liderlik edecek kişi olmalıdır. Adil olmalı ve verdiği kararların takımı başarıya taşıyacak kararlar olduğuna futbolcular inanmalıdır. Yani, teknik direktör, başarılı bir takım yaratma formülünün en temel ve değişmez elemanlarından biridir.

Etkili kulüp yönetimi: İyi bir teknik direktör, lider futbolcular, adanmış ve dengeli bir takım tek başına başarı için yeterli olmayabilir. Sonuçta bu takımın finansmanını ve yönetilmesini sağlayan bir kulüp başkanı ve yönetim kurulu vardır. Takımın başarısı için finansal ve irade olarak güçlü ve aynı zamanda adil bir kulüp yönetimi yoksa takımın başarısı çok zorlaşır.

Teknik direktör ve futbolcular, öncelikle hak ettikleri ücretlerinin zamanında ve eksiksiz ödenmesini beklerler. Zamanında paralarını alamayan teknik direktör futbolcuların adanmışlık duyguları erozyona uğrayabilir.