Türkiye’nin yakın siyasi tarihinde çoğu kez karşılaşılan bir terim sine-i millet ifadesidir. Sine-i millet, iktidar ve muhalefet arasındaki kritik tartışmaların ardından çoğu kez gündeme gelmiş ancak hiçbir parti bunu hayata geçirmemiştir.

SİNE-İ MİLLETE DÖNMEK NE DEMEK?

Sine-i millet, Meclis zeminini bırakmak, terk etmek, halkın arasına katılarak, halk hareketi başlatmak ve siyasi iktidara veya egemenlere başkaldırı demektir. Kavram, siyasi arenada muhalefetin iktidarı yıpratma aracı olarak da yorumlanabilmektedir.

Türkiye birçok seçimin öncesinde sine-i millet tartışması yaşanıyor. Fakat bugüne kadar sine-i millet yalnızca siyasi bir koz olarak kalmış ve hiçbir parti tarafından bu durum gerçekleştirmemişti.

SİNE-İ MİLLET KAVRAMI İLK NE ZAMAN ÇIKTI?

"Sine-i millete dönme" kavramı Türk siyasetine ilk defa Atatürk ile girdi. Harbiye Nazırlığı’nı kabul etmeyen Mustafa Kemal "Biz de sine-i millete döneriz" diyerek ordudan istifa etti ve Kurtuluş Savaşı'nı başlattı. 

DEMOKRAT PARTİ'DEN CHP'YE 'SİNE-İ MİLLET' ÇIKIŞI

Meclis'teki siyasi partilerin Sine-i millete dönmek terimini kullanması ise Demokrat Parti döneminde oldu. 1946 seçimlerinin "şaibeli" olduğunu iddia eden parti, CHP’ye sine-i millete dönmekle gözdağı verdiyse de tartışmaların ardından bu tehdit sözde kaldı.

ÖZAL'A KARŞI DA KULLANILDI

1989 yılında ise Turgut Özal’ın cumhurbaşkanlığı seçiminin öncesinde sine-i millet tartışmaları yine gündemi meşgul etti. DYP lideri Süleyman Demirel ve SHP lideri Erdal İnönü, "Özal’ın cumhurbaşkanlığını engelleyebilmek" için bilindik bir yönteme sine-i millete dönme tahdidine başvurdular. Fakat Özal Çankaya’ya çıktı. Demirel tehdidini unuttu. İnönü ise sine-i millet için "Başvurmayı düşündüğümüz yöntemlerden biriydi, yanlış anladınız" açıklaması yaptı.

28 ŞUBAT'TA SİNE-İ MİLLET ÇIKIŞI

Bir sonraki sine-i millete dönüş tartışması da 28 Şubat muhtırasında ortaya çıktı. İstifa etmek zorunda kalan dönemin başbakanı Necmettin Erbakan, "sine-i millet" dediyse de devamını getiremedi.

SİNE-İ MİLLETE DÖNEN TEK MİLLETVEKİLİ KİM?,

Bugüne kadar TBMM çatısı altındaki tek bir milletvekili sine-i millete döndü. O da Turgut Özal’ın cumhurbaşkanı seçiminde yaşandı. Sine-i millet diyen DYP Hatay milletvekili Murat Sökmenoğlu sözünde durdu ve istifa etti.