Epilepsi ya da sara hastalığı olarak da bilinen kronik hastalıkta, beyinde bulunan nöronlarda ani ve kontrolsüz boşalmalar yaşanır. Bunun neticesinde hastada istemsiz kasılmalar, duyusal değişiklikler ve bilinç değişiklikleri meydana gelir. Epilepsi nöbetler halinde olan bir hastalıktır. Nöbet aralarında hasta sağlıklıdır. Hayatında yalnızca bir nöbet geçiren hasta, epilepsi hastası olarak kabul edilmez.
Dünya üzerinde yaklaşık olarak 65 milyon epilepsi hastası mevcuttur. Epilepsinin kesin tedavisini sağlayabilen bir ilaç şu an için mevcut olmasa da nöbet geçirmeyi önleyici stratejiler ve ilaçlar ile kontrol altında tutulabilen bir rahatsızlıktır.
EPİLEPSİ NÖBETİ NEDİR?
Beynin elektriksel aktivitelerindeki değişiklikler sonucu meydana gelen agresif titreme, bilinç ve kontrol kaybı gibi belirtilerin eşlik edebileceği nöbetler medeniyetin ilk zamanlarından biri mevcut olan önemli bir sağlık sorunudur.
Nöbet, bir süre zarfı boyunca sinir sistemindeki bir sinir hücresi grubunda senkronize bir şekilde uyarılma meydana gelmesi sonucu oluşur. Epilepsi nöbetlerinin bazılarında kas kasılmaları nöbete eşlik edebilir.
Epilepsi ile nöbet geçirme her ne kadar birbirleri yerine kullanılan ifadeler olsa da aslında tam olarak aynı şeyi ifade etmezler. Epilepsi nöbeti ile nöbet arasındaki fark epilepsinin, tekrarlayan ve kendiliğinden oluşan nöbetlerle seyreden bir hastalık olmasıdır. Tek bir nöbet öyküsü o kişinin epilepsi hastası olduğunu göstermez.
EPİLEPSİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bazı epilepsi çeşitleri aynı anda ya da ardışık olarak gerçekleşerek kişilerde birçok belirti ve bulgunun ortaya çıkmasına neden olabilir. Belirtilerin süresi birkaç saniye ile 15 dakika arasında değişkenlik gösterebilir.
Bazı belirtiler epilepsi nöbetinin öncesinde oluşması nedeniyle önem arz ederler:
- Ani olarak ortaya çıkan yoğun korku ve endişe hali
- Mide bulantısı
- Sersemlik
- Görme ile ilgili değişiklikler
- Ayak ve ellerin hareketlerinde kısmi kontrolsüzlük
- Vücudun dışına çıkmış gibi hissetmek
- Baş ağrısı
Bu durumları takiben meydana gelen çeşitli belirtileri kişide nöbet geliştiğine işaret ediyor olabilir:
- Bilinç kaybını takip eden kafa karışıklığı
- Kontrolsüz kas kasılmaları
- Ağızdan köpük gelmesi
- Düşme
- Ağızda garip bir tat oluşması
- Diş kenetlenmesi
- Dilin ısırılması
- Ani başlangıçlı hızlı göz hareketleri
- Garip ve anlamsız sesler çıkarma
- Bağırsak ve mesane üzerindeki kontrolün kaybı
- Ani ruh hali değişiklikleri
EPİLEPSİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Epilepsi tedavisi ilaçlarla yapılır. İlaç tedavisi ile epilepsi nöbetleri büyük oranda önlenebilir. Tedavi boyunca epilepsi ilaçlarının düzenli kullanılması büyük önem taşır. İlaç tedavisine yanıt vermeyen hastalar mevcut olduğu gibi çocukluk epilepsileri gibi yaşla birlikte geçebilen epilepsi türleri de mevcuttur. Hayat boyu süren epilepsi türleri de vardır. İlaç tedavisine cevap vermeyen hastalarda cerrahi tedavi uygulanabilir.
EPİLEPSİ HASTALARI HANGİ İŞLERİ YAPAMAZ?
Epilepsi hastaları pilotluk, dalgıçlık, cerrahlık, kesici ve delici makinelerle çalışan meslekler, yüksekte çalışmayı gerektiren meslekler, dağcılık, araç sürücülüğü, itfaiyecilik ve silah kullanmayı gerektiren polislik ve askerlik gibi meslekleri yapamaz. Ayrıca epilepsi hastalarının iş yerlerine hastalıkla ilgili durumlarını bildirmeleri gerekir.