Aşı geçmişten bugüne kadar birçok hastalığa ve salgına karşı bizi korumuş, hatta ölümcül hastalıkların artık günümüzde önemsiz bir hale dönüşmesini sağlamıştır. Aşı yaparken ise genelde kullanılan yöntem iğnelemedir. Ancak iğne ile aşı devri artık resmen kapanıyor.
AŞILAMADA 'MERHEM' YÖNTEMİ
İngiltere'deki yeni araştırma, aşıların sadece iğne ile değil, aynı zamanda merhem şeklinde de uygulanabileceğini ortaya koydu.
Yeniçağ'da yer alan habere göre Stanford Üniversitesi'nden Djenet Bousbaine liderliğindeki bir araştırma ekibi, cilt üzerinde bulunan bakterilerin, bağışıklık sistemini nasıl uyardığını keşfetti. Bu keşif, gelecekteki aşı tedavilerinin merhem formunda sunulmasını sağlayabilir. Araştırmanın odak noktası, herkesin cildinde bulunan ve genellikle zararsız kabul edilen Staphylococcus epidermidis bakterisiydi. Bu bakterinin, antibakteriyel bir madde üretmesi ve ciltteki belirli özelliklere bağışıklık yanıtı oluşturması, bilim insanlarını daha fazla inceleme yapmaya sevk etti.
Ekip, farelerin ciltlerine bu bakteriyi sürdüklerinde, bağışıklık sisteminin bakteriye karşı antikor ürettiğini gözlemledi. Bu antikorlar, sadece S. epidermidis’e karşı aktifti ve zamanla normal bir aşı gibi güçlü bir bağışıklık yanıtı oluşturdu. Ayrıca, insan kan örneklerinde de benzer şekilde antikorlar tespit edildi. Bu, ciltteki bakterilerin vücuda zarar vermek için kan dolaşımına girmesi durumunda, bağışıklık sisteminin daha hızlı yanıt verebileceğini gösteriyor.
ENJEKSİYONLARDAN DAHA AZ AĞRILI BİR ALTERNATİF
Araştırmacılar, bakterilerin genetik olarak modifiye edilmesiyle, bu bakterilerin üzerinde hastalık yapıcı virüs ve bakterilere karşı antijenler oluşturulmasını önerdi. Böylece, bu tür bakteriler, cilt üzerine uygulandığında, bağışıklık sistemi tarafından tanınarak antikor üretimine yol açabilir. Bu gelişme, geleneksel enjeksiyonlardan daha az ağrılı bir alternatif oluşturabilir.
FARELER ÜZERİNDE TESTLER YAPILDI
Araştırmada kullanılan bakteriler, genetik mühendislik ile tetanos toksinini taşıyan proteinler üretmeye başladı. Fareler üzerinde yapılan testlerde, bu modifiye edilmiş bakterilerle aşılanan hayvanlar, tetanos ve difteri toksinlerine karşı koruma sağladı. Fareler, toksinlere karşı bağışıklık kazandı ve öldürücü dozlar verildiğinde hiçbir zehirlenme belirtisi göstermedi.
BİRKAÇ YIL İÇİNDE KLİNİK DENEYLER YAPILACAK
Bu yenilikçi yöntemin insanlarda da etkili olup olmadığını test etmek için önümüzdeki birkaç yıl içinde klinik deneyler yapılması planlanıyor. İlk olarak, maymunlar üzerinde testler yapılacak ve başarılı olursa, insanlar üzerinde de uygulanabilecek. Cilt üzerinden aşı uygulama yöntemi, grip, SARS-CoV-2 gibi virüslerin yanı sıra mantar ve tek hücreli parazitlere karşı da geliştirilebilir.
Bilim insanları, cilt üzerindeki bakteriler aracılığıyla geliştirilen bu yeni aşı teknolojisinin, gelecekteki aşı yöntemlerini köklü şekilde değiştirebileceğini belirtiyor.