İnfluenza adlı virüsün neden olduğu grip çoğunlukla sonbahar, kış ve ilkbahar aylarında, özellikle mevsim geçişlerinde sıklıkla görülür. Akut solunum yolu hastalığı olarak da tanımlanabilen grip, bazı kişilerde hayati tehlike oluşturabilir. Grip, sıklıkla soğuk algınlığı ile karıştırılsa da bu hastalıklar birbirinden son derece farklıdır.
Grip (İnfluenza)
Grip, influenza virüsünden kaynaklanan bir hastalık iken, soğuk algınlıklarına farklı patojenler sebep olur. Çok bulaşıcı nitelikte olan influenza, hapşırma, öksürme ya da konuşma sırasında hasta kişinin boğaz sekretinden damlacıklar yoluyla havaya yayılır. Çevrede bulunan diğer sağlıklı kişilerin virüs içeren bu damlacıkları soluması ya da damlacıkların bulunduğu kapı kolu, asansör düğmesi gibi nesnelere dokunması ile sağlıklı kişiye geçer. Kişinin elini, ağız, burun ya da gözüne götürmesiyle sağlıklı kişi de influenza virüsünü vücuduna almış olur.
İnfluenza virüsünün neden olduğu grip hastalığının semptomları, virüs vücuda girdikten yaklaşık iki gün içinde aniden ortaya çıkar. Grip, sağlıklı kişilerde bir hafta içinde kendiliğinden geçse de diyabet gibi vücut direncini düşüren kronik hastalığı olan kişilerde, yaşlılarda ve çocuklarda iyileşme süreci daha uzun sürer. Grip her yıl dünya çapında 250 ila 500 bin kişinin ölümüne neden olur. Grip belirtilerinin geçmemesi ya da semptomları gitgide artması durumunda mutlaka doktora başvurulması gerekir. Sıklıkla merak edilen grip belirtilerine geçmeden önce "Grip nedir?" sorusunu yanıtlamak gerekir.
Grip Nedir?
Grip ya da tıptaki adıyla influenza, influenza virüslerinden kaynaklanan, ani gelişen, çoğunlukla burun, boğaz ve sonrasında akciğerleri tutan bir tür solunum yolu enfeksiyonudur. Gribe neden olan influenza virüslerinin, A, B ve C olmak üzere 3 farklı tipi bulunur. İnfluenza A virüsünün neden olduğu grip türü, genellikle daha ağır seyreder ve kitleleri etkileyebilir. İnfluenza B, çoğunlukla çocuklarda etkili olur ve bu virüsün yol açtığı grip hafif semptomatik bulgulara yol açar. İnfluenza C ise genellikle hayvanlar üzerinde etkilidir. Enfekte kişinin hapşırması, öksürmesi ya da konuşması sırasında etrafa yayılan virüslü damlacıkların sağlıklı kişiye bulaşması ile kişiden kişiye geçen hastalık, her yıl pek çok sayıda kişiyi hasta eder. Çoğunlukla sonbahar mevsiminin sonu ile ilkbahar mevsiminin başı arasında görülen grip, bu özelliğiyle mevsimsel grip olarak da adlandırılır. İnfluenza virüslerinin çok fazla alt tipi bulunur ve virüsün yapısı kolayca değişir. Bu yüzden her yıl farklı tipte influenza virüsü ortaya çıkar. Bu da kişinin her yıl tekrar gribe yakalanmasına neden olur.
İnfluenza ile Soğuk Algınlığı Arasındaki Fark Nedir?
İnfluenza ve soğuk algınlığı, benzer belirtiler gösterse de, farklı virüslerden kaynaklanır. İnfluenza genellikle daha şiddetli semptomlarla seyreder; yüksek ateş, vücut ağrıları ve aşırı yorgunluk gibi durumlar sık görülür. Soğuk algınlığı ise daha hafif semptomlarla, genellikle burun akıntısı, hapşırma ve boğaz ağrısıyla kendini gösterir. Ayrıca, influenza genellikle aniden başlarken, soğuk algınlığı belirtileri yavaşça ortaya çıkar.
Domuz Gribi ile İnfluenza Aynı Mıdır?
H1N1, yaygın adıyla domuz gribi, influenza A virüsünün mutasyon geçiren alt türünden kaynaklanan bir hastalıktır. Ateş, öksürük, burun akıntısı, kas ve boğaz ağrısı gibi semptomlar bakımından influenzaya oldukça benzer. Ancak bazı durumlarda domuz gribi belirtileri kişide daha şiddetli seyredebilir.
İnfluenza Belirtileri Nelerdir?
İnfluenza, aniden ortaya çıkan belirtilerle kendini gösteren bulaşıcı bir solunum yolu enfeksiyonudur. En yaygın belirtiler arasında yüksek ateş (her hastada görülmese de), genellikle kuru ve inatçı bir öksürük, boğaz ağrısı, burun akıntısı veya tıkanıklığı, kas ve vücut ağrıları, baş ağrısı, aşırı yorgunluk, titreme, terleme, nefes darlığı, kızarık ve sulu gözler, göz ağrısı ile sıcak ve kızarık bir cilt bulunur. Çocuklarda yetişkinlere kıyasla daha sık görülen kusma ve ishal de belirtiler arasındadır. Bu semptomlar genellikle virüse maruz kaldıktan 1-4 gün sonra başlar ve 2-8 gün sürebilir. Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı hastalar daha ağır semptomlar yaşayabilir, bu nedenle ciddi vakalarda veya yüksek risk grubunda olanlarda tıbbi yardım alınması önerilir.
İnfluenza belirtileri şu şekildedir:
- Yüksek ateş (her hastada görülmeyebilir).
- Kuru ve inatçı bir öksürük.
- Boğaz ağrısı.
- Burun akıntısı veya burun tıkanıklığı.
- Kas ve vücut ağrıları.
- Baş ağrısı.
- Aşırı yorgunluk ve halsizlik.
- Titreme ve terleme.
- Nefes darlığı.
- Kızarık ve sulu gözler.
- Göz ağrısı.
- Sıcak ve kızarık bir cilt.
- Çocuklarda kusma ve ishal (yetişkinlere kıyasla daha sık görülür).
İnfluenza A nedir?
Vücutta ateş, vücut ağrısı ve yorgunluk gibi semptomlar ortaya çıkaran influenza a; genellikle daha şiddetli seyreden influenza çeşididir, yaygın şekilde bulaşı oluşturabilir ve tedavi gerektirir. İnfluenza b daha hafif seyreden influenza çeşidi olarak bilinirken, influenza c ise daha çok hayvanlarda rastlanan bir türdür.
İnfluenza B nedir?
Yalnızca insandan insana yayılan influenza B, influenza’nın 3 ana türünden biri olan, 37.8 derece ve üzeri ateşe neden olan, bulaşıcı bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. İnfluenza B virüsü ile enfekte olan kişilerde ateş yanı sıra, titreme, boğaz ağrısı, yorgunluk ve öksürme görülür. İnfluenza B virüsü olan kişiler bol su içmeli ve bolca dinlenmelidir.
İnfluenza C nedir?
İnfluenza C virüsü A ve B virüsüne nazaran daha hafif belirtilerin görüldüğü influenza türüdür. Bu türde çok ciddi komplikasyonlara rastlanmaz.
İnfluenza D nedir?
İnfluenza D ise A, B ve C virüsünün aksine insanlara bulaşmayan influenza türüdür. Bu virüs insanları enfekte etmez ve herhangi bir şikayete yol açmaz. İnsanlara bulaşmayan influenza D virüsünün sığır ve domuz gibi hayvanlara bulaştığı bilinir. Diğer hayvanlara bulaşma riski ise sığırlardan gelir. Sığırlarda birtakım belirtiler gösteren influenza virüsü bu yolla diğer hayvanlar arasında da bir geçiş yolu elde etmiş olur.
İnfluenza Nasıl Bulaşır?
İnfluenza hastalığının bulaşması için virüsle enfekte olan kişi ile yakın temas etmek yeterlidir. Bu yakın temas sırasında kişideki damlacıklar hava yolu ile karşısındakine geçebilir. Eğer kişi dayanıksız ve özellikle bağışıklık sistemi zayıf ise hastalığın bulaşmasının önü açılır. Diğer yandan tokalaşma sonucu ve hasta bireyin dokunduğu yüzeylere dokunarak da hastalık kapılabilir. Bu konuda da dikkatli olmak önemlidir. Çünkü tokalaşma, eşya ile temas etme veya yüzeylere dokunmanın ardından ellerle yüz, göz veya burna temas edilirse virüs kendisine yayılım alanı bulur ve hücrelere tutunmaya başlar. Bunun sonucunda da vücut virüsle karşılaşmış olur.
Temas veya damlacık başta olmak üzere herhangi bir faktör sonucunda vücuda giren influenza virüsü hücre dokularına ulaşır ve hücrelere tutunarak vücuttan içeri girer. Ardından insan hücrelerinin çoğalma mekanizmalarını fırsat bilerek kendini kopyalar ve sayısını hızla artırır. Dokulardaki sayıları hızla artan virüsler beraberinde birçok hücreyi de enfekte etmeye başlar ve virüs böylelikle hastalığa dönüşmüş olur. Bu süreçte artık kişide influenza belirtileri ortaya çıkmaya başlar.
Virüslerin dokulara girmesiyle birlikte bağışıklık sistemi hücreleri harekete geçer ve virüslerle mücadele etmeye başlar. Birkaç gün boyunca bağışıklık sistemi ve dokulardaki virüsler arasında mücadele yaşanır. Eğer kişinin bağışıklık sistemi güçlü ise bu mücadele olumlu sonuçlanır. Tüm virüsler yok edildiğinde ise iyileşme gerçekleşmiş olur. Ancak yorgunluk ve hâlsizlik gibi birtakım semptomlar virüsler ortadan kaybolduktan sonraki kısa bir süre de devam edebilir ancak kalıcı olarak sürmez.