Hemen herkes ya geçirdiği bir rahatsızlık nedeniyle ya da rutin kontrol için hastaneye veya sağlık ocağına giderek kan vermiştir.
Kısa süre içinde sonuçlanan ve vatandaşların e-nabız sistemlerine kaydedilen kan tahlillerinin sonuçları, kan veren kişiler tarafından merak edilir. Ancak bu değerlerin ne anlama geldiğini kimse tam olarak bilmez. Özellikle kan tahlillerindeki kısaltmalar, işin ilgilileri dışında herkesin kafasını karıştırabilir.
Peki, kan tahlillerindeki kısaltmaların anlamı ne? Değerlerdeki düşüklük veya yükseklik neyi işaret ediyor? İşte kan tahlilleriyle ilgili her şey...
KAN TAHLİLİ KISALTMALARI
Hemogram: Tam kan sayımı anlamına gelmektedir.
RBC: Kırmızı kan hücrelerinde bulunan eritrosit/alyuvar miktarıdır. Bunlar oksijen taşıyan hücrelerdir.
HGB: Hemoglobin. Kanda bulunan toplam hemoglobin miktarını göstermektedir. Kanda varolan oksijenle birleşmiş alyuvarlardır.
HCT: Hematokrit. Kandaki hemoglobin ve eritrosit miktarını gösterir.
PLT: Platelets, yani trombosit sayısı. Pıhtılaşmayı sağlayan hücreleri gösterir. Demir eksikliği anemisi ve akut enfeksiyonlarında trombosit sayısına bakılır.
MPV: Kanda bulunan trombositlerin ortalama büyüklüğünü gösterir.
PDW: Kandaki trombositlerin dağılım genişliğini gösterir.
MCV: Oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin ortalama büyüklüğüdür. Tam kan sayımında önemli olan bir bulgudur.
MCH: Kırmızı kan hücrelerindeki (yani eritrositlerdeki) toplam hemoglobin miktarını gösterir.
MCHC: Eritrosit hemoglobin konsantrasyonunun yüzde olarak ifadesidir.
RDW: Eritrositlerin dağılımı genişliğini gösterir.
WBC: Beyaz kan hücrelerinin lökosit sayısı. Beyazküreler yanı akyuvarlarımızın sayısını belli eder. Vücudun savunmasında ve bağışıklığında görevlidir.
CRP: C Reaktif Protein. Normalde insan vücudunda düşük değerlerde bulunan bir proteindir.
PNL: Nötrofiller. Bakteryel enfeksiyonların arttığı durumlarda yükselir.
NE%: Nötrofil yüzdesi. Bu hücrenin ana işlevi, vücuda zararlı olan yabancı materyalleri bulmak ve tahrip etmektir.
LY%: Lenfosit yüzdesi. Bu hücreleri bağışıklık yanıtının humoral kısmını oluştururlar. Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda düşer.
MO%: Monosit yüzdesi. Bu hücreler fagositoz yapma yeteneğindedir ve lenfositlerle direkt veya indirekt yoldan bağışıklık sisteminin regulasyonunda önemli rol oynarlar.
EO%: Eozinofil Yüzdesi. Yabancı maddeleri yok etme görevinde olan hücrelerin yüzdesini gösterir. Alerji ve parazitik hastalıklarda bakılır.
BA%: Bazofil Yüzdesi. Bazofillerin de fagositoz yeteneği vardır ama asıl fonksiyonunu, çeşitli maddeler salgılayarak gösterir.
KAN TAHLİLİNDE REFERANS DIŞI NE DEMEK?
Kan tahlillerinde yazan 'Referans dışı' terimi değer aralığının bulunamaması anlamına gelir. Kan tahlili yaptıran kişiler bazı değerleri için referans dışı detayını görebilir. Bu durum ölçülen değerin normalin dışında olduğunu gösteren ya da ölçülemeyen anlamlarını taşımaktadır. Tüm kan değerleri için referans dışı terimini görmek olasıdır.
KAN DEĞERİNİN DÜŞÜK OLMASI NE ANLAMA GELİR?
Anemi (Kansızlık) hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre dünya sağlık örgütü tarafından kabul edilen kriterlerin altında kalmasıdır. Bu kriterler erişkin erkeklerde 13 g/dL, kadınlarda 12 g/dL nin altı kabul edilir. 6 ay ile 6 yaş arası çocuklarda 11 g/dL nin, 6-14 yaşlarda 12 g/dL nin altı anemidir.
Kan değerinin düşük olması oksijen yetersizliğine diğer adıyla hipoksi denilen hastalığa yol açmaktadır. Oksijen yetersizliği direk dokulara zarar vereceği için bütün organlarımız bu durumdan etkilenecektir.
KAN DEĞERİNİN YÜKSEK OLMASI NE ANLAMA GELİR?
Yüksek hemoglobin seviyeleri nadir görülen kan hastalığı, polisitemi belirtisi olabilir. Vücudun çok fazla alyuvar yapmasına ve kanın normalden daha kalın olmasına neden olur. Bu pıhtılara, kalp krizlerine ve felçlere yol açabilir. Tedavi edilmezse yaşam boyu sürebilen ve ölümcül olabilen ciddi durumdur.