Mastit, süt kanalı iltihabı olarak halk arasında yaygınca kullanılan bir sorun. Genelde emzirme döneminde annelerde görülen bu problem, emzirme harici de oluşabiliyor.
Peki mastit nedir, mastitin belirtileri nelerdir? Mastit nasıl geçer ve mastitin geçmesi için nasıl önlemler alınabilir? İşte yanıtı...
MASTİT NEDİR?
Mastit, meme dokusunun iltihaplanması olarak tanımlanmaktadır. Mastit memede şişme, kızarıklık, ağrı ya da hassasiyete yol açar. Özellikle emziren annelerde doğumun ardından ilk iki ay içinde görülen bu durum, emzirmeyen kadınlarda ve nadir de olsa erkeklerde de görülebilmektedir.
Granülomatöz mastit: Granülomatöz mastit; 30 yaş ve üstünde görülen, nedeni tam olarak bilinmeyen, göğüste hızlı büyüyen kitle, meme cildinde kızarıklık ve apse gelişimleri, yer yer de memede fistüllerle karakterize bir hastalık olarak tanımlanır. Meme başında çekinti de yapabildiği için meme kanseri ile sıklıkla karıştırılır. Ancak tanı konulduğunda medikal olarak tedavi edilebilen ve kanser olmayan bir hastalıktır. Bu sebeple tedavide steroidler ve immun supresif yani bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullanılabilir. Medikal tedavi ile çözüm alınamadığı durumlarda çok nadiren cerrahi tedavi gerektirebilir.
Periduktal mastit: Periduktal mastit meme başı çevresinde inflamasyon ve apse gelişimi ile kendini gösterir. Genellikle emzirmeyen ama doğurganlık çağındaki kadınlarda görülür. Sigara içmek ve bakteriyel enfeksiyon en önemli risk faktörlerini oluşturur. Meme başında akıntı, meme başı yakınında ağrı ve kitle sık görülen belirtileridir. Biyopsi sonrasında periduktal mastit tanısı konulduğu durumlarda antibiyotik tedavisi uygulanır. Medikal tedaviye rağmen sık sık tekrar ettiği durumlarda cerrahi eksizyon yapılabilir.
İŞTE MASTİT BELİRTİLERİ
Mastitin en sık görülen belirtileri memede ağrılı şişlik ve kızarıklık şeklinde ortaya çıkar. Bununla beraber hassasiyet, yanma, ısı artışı da mastite işaret edebilir. Bunun yanı sıra emzirirken yanma hissi, sert ağrılı kitle gibi hissedilen apse, memenin sertleşmesi, memede kaşıntı, diğer bölgelerden farklı olarak memenin belli bir bölgesinde ısı artışı, vücutta genel ısı artışı, 40 dereceye kadar çıkabilen ateş, üşüme, titreme ve mastit olan taraftaki koltuk altı lenf bezlerinde şişme görülebilmektedir.
MASTİT NEDEN OLABİLİR?
- Sigara kullanımı
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması
- Meme implantı gibi yabancı maddeler
- Travma, tahriş
- Dar ve sıkı kıyafet ile iç çamaşırı gibi ürünlerin giyilmesi risk faktörlerini oluşturur.
MASTİT NASIL GEÇER?
- Mastitin emzimeye bağlı olduğundan emin olunduğu durumlarda ilk yol memedeki süt birikiminin engellenmesi yani memenin boşaltılmasıdır. Bu en sağlıklı ve kolay çözümdür. Bu sebeple bebeği sık sık emzirmek gerekir.
- Eğer hasta emzirme sırasında ağrı ve yanma hissinden muzdarip ise emzirmeden önce memeye sıcak uygulaması veya ılık duş alınması fayda sağlar.
- Eğer hasta emziremiyor ise sütün boşaltılması için masaj ile birlikte sağma makinaları ile süt sağma işlemi gerçekleştirilebilir.
- Meme ve meme ucunun temizliği sağlanmalıdır. Emzirme öncesinde meme ucu temiz bir bez ile silinmelidir.
- Emzirmeden önce ve sonra memeye nazikçe yapılan masajlar süt kanallarının açılmasında fayda sağlar.
- Emziren anneler mastit olduğunda ateşlendiği için çok daha fazla sıvı kaybeder. Bu sebeple sıvı tüketimi artırılmalıdır.
- Mastit olan kişiler bebeklerini güvenli şekilde emzirebilirler. Enfeksiyonun bebeğe geçme ihtimali yoktur. Hatta mastitin tedavisinde emzirmek çok önemli bir yer tutar.
MASTİT OLUŞUMUNA KARŞI NASIL ÖNLEMLER ALINMALIDIR?
- Mutlaka her iki meme ile emzirme yapılmalıdır.
- Emziremeyen anneler pompa yardımıyla boşaltmalıdır.
- Emziren annelerin sigara içmemesi önerilmelidir. Çünkü sigarada bulunan toksinler meme dokusunda hasar oluşturabilir ve enfeksiyonu tetikleyebilir.
- Memeyi tahriş eden kıyafet ve kumaşlardan uzak durulmalıdır.
- Dengeli beslenmeli ve bol sıvı tüketilmelidir.
- Mastitten korunmada E vitamini, A vitamini ve beta karoten tüketilmesi faydalıdır. Yapılan çalışmalarda özellikle E vitamininin çok etkili olduğu gösterilmiştir. Dolayısıyla vitaminden zengin gıdaların tüketilmesinin mastitten korunmada etkisi olduğu söylenebilir. E vitamini içeren gıdalar arasında fındık, fındık yağı, zeytin, zeytinyağı, badem, ceviz, marul, kereviz, lahana, maydanoz, hamsi, somon gibi ve başka birçok ürün bulunmaktadır.